نامه بیست وپنجم فراز یکم

ترجمه‌ها

شروح

واژه شناسی

واژه کاوی

نکته‌ها و پیام‌ها

1_ تقوا مانند چراغی است که راه را از چاه می‌نمایاند. (انْطَلِقْ عَلَى تَقْوَى اللَّهِ)

2_ عملی که با پرهیزکاری همراه نباشد برکت ندارد. (انْطَلِقْ عَلَى تَقْوَى اللَّهِ)

3_ در هر زمان و مکان که نام خدا برده شود احترام نامش لازم است. (اللَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ)

4_ زکات از حقوق الهی است که باید با رعایت اخلاق آن را از مسلمانان دریافت کرد و به دست حاکم شرع رساند. (وَ لَا تُرَوِّعَنَّ‌ مُسْلِماً وَ لَا تَجْتَازَنَّ عَلَيْهِ كَارِهاً)

5_ در حکومت اسلامی ترساندن مسلمان حتی برای انجام واجب جایگاهی ندارد. (وَ لَا تُرَوِّعَنَّ‌ مُسْلِماً)

6_ احترام مسلمان بسیار زیاد است؛ هیچ‌گاه نباید به ‌بهانه‌ای مسلمانی را ترساند. (وَ لَا تُرَوِّعَنَّ‌ مُسْلِماً)

7_ اگر نمایندة حکومت خوش‌برخورد باشد، مردم با او خو می‌گیرند و هنگام رو به رو شدن با او نگران نمی‌شوند. (وَ لَا تُرَوِّعَنَّ‌ مُسْلِماً)

8_ «روع» ترس از زیان احتمالی است. مأمور جمع‌آوری زکات نباید به‌گونه‌ای برخورد کند که مسلمانان تصوّر کنند او می‌خواهد به‌آن‌ها زیان مالی برساند بلکه باید چنان نرم و خوش‌اخلاق عمل کند که این زکات دادن را مایة پاک کردن اموال خود و هدیه در راه خدا قلمداد کنند. (وَ لَا تُرَوِّعَنَّ‌ مُسْلِماً)

9_ بدون اجازه رد شدن از ملک کسی، غصب به شمار می‌آید. (وَ لَا تَجْتَازَنَّ عَلَيْهِ كَارِهاً)

10_ ممکن است مسلمانی به‌دلیلی تمایل نداشته باشد کسی از زمین ملکی‌اش عبور کند؛ اما اعلام نارضایتی نیز نکند. امیرالمؤمنین (علیه السلام) به‌مأمور جمع‌آوری زکات می‌فرمایند مبادا اگر «خوش» ندارد از ملک او عبور کنی، این کار را انجام دهی! (لَا تَجْتَازَنَّ عَلَيْهِ كَارِهاً)

11_ اهل بیت (علیهم السلام) به حقوق مسلمانان بسیار اهمیت می‌دادند. (لَا تَجْتَازَنَّ عَلَيْهِ كَارِهاً)

12_ اگر انسان بیش از حق خود بگیرد ستمگر است. (وَ لَا تَأْخُذَنَّ مِنْهُ أَكْثَرَ مِنْ حَقِّ اللَّهِ فِي مَالِهِ)





راهکارهایی از نهج البلاغه برای بهبود زندگی اجتماعی:
1_ اگر فردی خواستار برکت در زندگی است باید پارسا باشد.

2_ هر مسلمانی باید پرواپیشه باشد اما نمایندگان حکومت اسلامی مانند مأموران جمع‌آوری زکات بیشتر باید خود را به این صفت بیارایند؛ زیرا آبروی اسلام در نگاه مردم، به‌عملکرد آن‌ها بستگی دارد.

3_ مسلمان حقیقی به‌گونه‌ای با مردم رفتار نمی‌کند که گمان برند او قصد زیان‌رسانی دارد.

4_ حتی اندکی ظلم سبب انحراف از مسیر عدالت است؛ اگر به‌اندازة حق خویش دریافت کنی عادل هستی و اگر بیش از حق خود طلب کنی ستمگر.