نامه سوم فراز نهم

ترجمه‌ها

شروح

ترجمه واژه‌ها

واکاوی واژه‌ها

نکته‌ها و پیام‌ها

1. در حالی که پادشاهان از قدرت بسیاری برخوردار هستند خدا بر آن‌ها چیره است که دردی به جانشان بیندازد تا توانشان تمام شده و صدای آن‌ها به شیون بلند شود.
2. خدا به آسانی جان جبارانی را که همیشه به دیگران ستم می‌نمودند می‌گیرد و آن‌ها را نابود می‌کند و فرمانروایی اشخاصی را که هیچ کسی تصور نمی‌کرد که از بین برود نابود می‌کند.
3. در زندگی روزمره گاهی وقایعی برای انسان پیش می‌آید که او را آزرده خاطر می‌کند که نتیجه کردار خودش است.
4. امیرالمؤمنین (علیه السلام) در این فراز به این مسئله اشاره می‌کنند که جان همه افراد به دست خدا گرفته می‌شود چه مستقیم از سوی خدا باشد:
«اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِها» (زمر/ 42)
چه به وسیله فرشته‌ها باشد:
«قُلْ يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُم‏ ْ ثُمَّ إِلى‏ رَبِّكُمْ تُرْجَعُون‏» (سجده/ 11)


پرسش:
آیا خدا ضامن زیان بندگان است؟ اگر ضامن است حتی اگر نتیجه¬ی اعمال خود انسان باشد خدا آن را جبران می¬کند؟
سود وزیان مسئله ای است که انسان از دیدگاه و خودش می‌سنجد؛ از این رو یک چیز در حقیقت ممکن است سود باشد اما انسان آن را زیان تلقی کند.
اما خدای متعال سود و زیان را بر اساس ملاک‌های حقیقی قرار داده است؛ برای مثال انسان وجود برخی حشرات یا وجود آتشفشان یا زلزله را مایه زیان می‌داند اما خدای متعال آن را مایه سلامت زمین و درحقیقت سود قرار داده است یا مثلا بیماری و صحت یا مرگ فرزندان یا یکی از عزیزان.
حتی در مورد حسنه اگر مثلا شخصی سعی و تلاش کرد تا پزشک شود این علم حسنه‌ای است که از جانب پروردگار است.
یا در مثال دیگر بلاهایی که بر سر حضرت ایوب (علی¬نبیناوآله¬وعلیه¬السلام) آمد به ظاهر سیئه بود اما در معیار واقعی خدا حسنه بود که باعث شناخت هویت واقعی حضرتش و سرافرازی از امتحان باشد؛ از این رو انسان‌ها نمی توانند معیار سود و زیان را از دیدگاه خود بسنجند.
«ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ، هر چه از خوبیها به تو می رسد از جانب خداست و آنچه از بدی به تو می رسد از خود توست.»36
یعنی خدای متعال هر آنچه به تو داده اعم از فقر و غنا و صحت و بیماری حسنه است؛ زیرا آن‌ها را بر اساس معیارهای حقیقی به تو عطا کرده است.
اما آنچه که سیئه و زیان واقعی است به سبب عملکرد خود انسان است برای مثال بسیاری از ناگواری ها بازتاب رفتار خود انسان است یا مثلا بسیاری از مشکلات فعلی محیط زیست به علت سوء رفتار انسان است که دامنگیر طبیعت شده است.