وَ قَالَ (علیه السلام):
«الصَّبْرُ صَبْرَانِ صَبْرٌ عَلَى مَا تَكْرَهُ وَ صَبْرٌ عَمَّا تُحِب».
ترجمه‌ها
- ترجمه نهج البلاغه (فقیهی)
«شکيبايى بر دو گونه است: يکى در برابر آنچه آن را زشت مى‌دارى، ديگرى در برابر چيزى که آن را دوست مى‌دارى (اما به آن دست نيافته اى)».
(نهج البلاغه، ترجمه فقیهی، ص664)
(نهج البلاغه، ترجمه فقیهی، ص664)
- ترجمه نهج البلاغه (استاد ولی)
«صبر دو گونه است: یکی صبر بر آنچه خوش نمی‌داری، و دیگری صبر از آنچه دوست می‌داری».
(نهج‌البلاغه، ترجمه حسین‌استاد ولی، ص478)
(نهج‌البلاغه، ترجمه حسین‌استاد ولی، ص478)
- ترجمه نهج البلاغه (بهرام پور)
«صبر دو گونه است: صبر بر آنچه دوست نداری (صبر بر طاعت) و صبر بر آنچه دوست داری (صبر بر معصیت)».
(نهج البلاغه ترجمه روان‌با‌شرح واژگان، ابوالفضل بهرام پور، ص687)
(نهج البلاغه ترجمه روان‌با‌شرح واژگان، ابوالفضل بهرام پور، ص687)
- ترجمه نهج البلاغه (فیض الاسلام)
در باره شكيبائى:
«شكيبائى دو جور است: (يكى) شكيبائى بر آنچه نمى‌پسندى (كه اين نوع از شكيبائى از شجاعت و دلاورى است) و (ديگر) شكيبائى از آنچه دوست دارى (كه اين نوع از صبر از عفّت و پاكدامنى است)».
(ترجمه‌وشرح‌نهج‌البلاغه، فيض‌الاسلام، ج6، ص1113)
«شكيبائى دو جور است: (يكى) شكيبائى بر آنچه نمى‌پسندى (كه اين نوع از شكيبائى از شجاعت و دلاورى است) و (ديگر) شكيبائى از آنچه دوست دارى (كه اين نوع از صبر از عفّت و پاكدامنى است)».
(ترجمه‌وشرح‌نهج‌البلاغه، فيض‌الاسلام، ج6، ص1113)
شروح
- ترجمۀ توضیح نهج البلاغه (آیت الله شیرازی)
«صبر دو گونه است:
1- صبر بر ناگوارى‌ها و دشوارى‌هايى كه خوش نمى‌دارى؛ مثل صبر بر مصيبت و اطاعتِ دشوار، چون جهاد و بذل مال و.... .
2- صبر بر محرّماتِ مورد پسندت، مثل صبر بر ترك كامجويى از راه حرام و ممنوع، نگاه به نامحرم و جز آن».
(ترجمۀ توضیح نهج البلاغه، آیت الله سید محمد شیرازی، ج4، ص369)
1- صبر بر ناگوارى‌ها و دشوارى‌هايى كه خوش نمى‌دارى؛ مثل صبر بر مصيبت و اطاعتِ دشوار، چون جهاد و بذل مال و.... .
2- صبر بر محرّماتِ مورد پسندت، مثل صبر بر ترك كامجويى از راه حرام و ممنوع، نگاه به نامحرم و جز آن».
(ترجمۀ توضیح نهج البلاغه، آیت الله سید محمد شیرازی، ج4، ص369)
- توضیح نهج البلاغه (ابن میثم)
«صبر دو نوع است: صبر بر آنچه نمى‌پسندى، و صبر بر آنچه دوست دارى».
تعدّد صبر، در اينجا تعدّد وصفى است، زيرا كه حقيقت آن در هر دو مورد (به طورى كه قبلا تعريف شد) يكى است.
(ترجمه‌شرح‌نهج‌البلاغه، ابن‌ميثم، ج5، ص458)
تعدّد صبر، در اينجا تعدّد وصفى است، زيرا كه حقيقت آن در هر دو مورد (به طورى كه قبلا تعريف شد) يكى است.
(ترجمه‌شرح‌نهج‌البلاغه، ابن‌ميثم، ج5، ص458)
- توضیح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)
«شكيبايى دو گونه است، شكيبايى بر آنچه خوش نمى‌دارى و شكيبايى از آنچه خوش مى‌دارى». نوع نخست از نوع دوم دشوارتر است، زيرا اولى شكيبايى بر مضرت و زيانى است كه نازل مى‌شود و دومى صبر از چيزى است كه آدمى انتظار وصول آن را دارد و هنوز حاصل نشده است، و در گذشته سخنى مفصل در باره صبر گفتيم.
از بزرگمهر در گرفتارى كه براى او پيش آمده بود، پرسيدند: چگونه‌اى، گفت: انديشيدن در چهار مورد اين گرفتارى را بر من سبك مى‌كند، نخست آنكه مى‌گويم از قضا و سرنوشت چاره‌اى نيست، دوم آنكه مى‌انديشم كه اگر شكيبايى نكنم، چه كنم، سوم آنكه مى‌گويم ممكن است گرفتارى‌اى از اين سخت‌تر هم وجود داشته باشد و چهارم آنكه مى‌گويم شايد گشايش كار نزديك باشد.
انوشروان گفته است: همه كارهاى دنيا بر دو گونه است و نوع سومى ندارد، يا چيزهايى است كه براى دفع آن چاره‌اى هست كه در آن صورت شكيبايى و حوصله كردن داروى آن است، يا چيزهايى است كه براى آن چاره‌اى نيست كه صبر و شكيبايى شفاى آن است.
(جلوه‌تاريخ‌درشرح‌نهج‌البلاغه، ابن‌ابى‌الحديد، ج7، صص273و274)
از بزرگمهر در گرفتارى كه براى او پيش آمده بود، پرسيدند: چگونه‌اى، گفت: انديشيدن در چهار مورد اين گرفتارى را بر من سبك مى‌كند، نخست آنكه مى‌گويم از قضا و سرنوشت چاره‌اى نيست، دوم آنكه مى‌انديشم كه اگر شكيبايى نكنم، چه كنم، سوم آنكه مى‌گويم ممكن است گرفتارى‌اى از اين سخت‌تر هم وجود داشته باشد و چهارم آنكه مى‌گويم شايد گشايش كار نزديك باشد.
انوشروان گفته است: همه كارهاى دنيا بر دو گونه است و نوع سومى ندارد، يا چيزهايى است كه براى دفع آن چاره‌اى هست كه در آن صورت شكيبايى و حوصله كردن داروى آن است، يا چيزهايى است كه براى آن چاره‌اى نيست كه صبر و شكيبايى شفاى آن است.
(جلوه‌تاريخ‌درشرح‌نهج‌البلاغه، ابن‌ابى‌الحديد، ج7، صص273و274)
- شرح سلونی
«صبر» بازداشتن نفس از بی‌قراری[1] در سختی است.[2] امیرالمؤمنین (علیه السلام) صبر را بر دو قسمت تقسیم می‌کنند:
1. «صبر» بر انجام عملی که آن را دوست نداریم مانند صبر در طولانی شدن غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)، عبادت خدا، جهاد، نماز شب، خمس، بیداری در سحر.
2. «صبر» بر ترک کاری که آن را دوست داریم مانند صبر در ترک گناه.
انسان باید در برابر نفس اماره و وسوسه‌های شیطان صبوری و مقاومت کند و خشنودی خدای متعال و اهل بیت (علیهم السلام) را در نظر بگیرد.
1. «صبر» بر انجام عملی که آن را دوست نداریم مانند صبر در طولانی شدن غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)، عبادت خدا، جهاد، نماز شب، خمس، بیداری در سحر.
2. «صبر» بر ترک کاری که آن را دوست داریم مانند صبر در ترک گناه.
انسان باید در برابر نفس اماره و وسوسه‌های شیطان صبوری و مقاومت کند و خشنودی خدای متعال و اهل بیت (علیهم السلام) را در نظر بگیرد.
واژه شناسی
- تَكْرَهُ
آنچه خوش نمی‌داری.[3]
واژه کاوی
- صبر
- تَكْرَه (کره)
اضف تعليق