نویسنده
پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله شیرازی
چکیده
کتاب «موقوفات فاطمه»، به بررسی ابعاد معنوی و مادی زندگی حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) با تمرکز ویژه بر اموال وقفی ایشان می‌پردازد و نشان می‌دهد که وجود کوتاه اما پربرکت ایشان، منشأ آثار بزرگی در تاریخ اسلام بوده است. نویسنده با اشاره به تفسیر ژرف سوره کوثر و وصف فاطمه (سلام‌الله‌علیها) و فرزندانش به‌عنوان مثال بارز "خیر کثیر"، تأکید دارد که برکات وجودی حضرت تنها محدود به جنبه معنوی نبوده و در حوزه مادی نیز نمود عینی یافته است. حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها)، چه در قالب صدقات موردی و چه در قالب اموال وقفی ماندگار، الگویی روشن از انفاق و گذشت را به یادگار گذاشته است؛ به‌گونه‌ای که هر آنچه در اختیار داشت، با الهام از سیره پیامبر اکرم (صل‌الله‌علیه‌وآله) برای کمک به محرومان وقف نموده بود.
کتاب سند روشنی از نقل تاریخی امامان معصوم (علیهم‌السلام) از جمله امام باقر (علیه‌السلام)، امام صادق (علیه‌السلام) و امام رضا (علیه‌السلام) می‌آورد که در وصیت‌نامه‌ای معتبر و شناخته‌شده، به اموال وقفی حضرت اشاره دارند؛ از جمله باغ‌ها، زمین‌ها و روستاهایی که ایشان طبق وصیت خود ابتدا به حضرت علی (علیه‌السلام) و پس از ایشان به حسن (علیه‌السلام) و حسین (علیه‌السلام) و سپس به بزرگ‌ترین فرزندان خود منتقل کرده است. این اموال شامل باغ‌ها و اراضی مشهور به «حیطان سبعه» یعنی باغ‌های هفتگانه بوده که طی روایات دقیق، نحوه تملک آنها توسط پیامبر خدا (صل‌الله‌علیه‌وآله) و هبه‌شان به حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) و سپس وقف آنها توسط ایشان شرح داده می‌شود.
نمونه بارز موقوفات، منطقه معروف «ام‌العیال» و در کنار آن روستا و چشمه‌ای است که وقف بر سادات حسینی شد تا نیازهای مالی آیندگان را تأمین کند؛ تدبیری که نشانگر دوراندیشی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) و آگاهی ایشان از آینده سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی و شرایط دشواری که برای فرزندان امام حسین (علیه‌السلام) پیش خواهد آمد بود.
مطالب کتاب با تطبیق گزارش‌های تاریخی و روایی، به منشأ برخی موقوفات از جمله باغ‌های هفتگانه و واگذاری اولیه آنها توسط شخصیتی همچون مخیریق یهودی (که پس از ایمان آوردن به پیامبر (صل‌الله‌علیه‌وآله) دارایی‌هایش را وقف کرد) می‌پردازد. سپس بیان می‌شود که پیامبر این اموال را به حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) بخشید و ایشان نیز پس از خود آنها را وقف بر بنی‌هاشم و بنی‌المطلب کردند.
در بخشی دیگر، شرح دقیقی درباره فدک و حقوق حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) نسبت به این سرزمین داده شده است. کتاب تأکید می‌کند فدک برخلاف باغ‌های هفتگانه، جزو موقوفات به شمار نمی‌رود بلکه ملک شخصی و بی‌قید و شرط حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) بوده است؛ این موضوع چه در کلام حضرت و چه در نقل تاریخی مربوط به بازگرداندن آن از سوی خلفای حکومتی به وارثان ایشان، مورد تأکید و تأیید قرار گرفته است.
در پایان، کتاب با استناد به منابع معتبر شیعه و اهل سنت، جایگاه حقوقی و تاریخی موقوفات را باتوجه به اسناد و شواهد توضیح داده است تا نشان دهد رفتار و سیره حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) در وقف و صدقه، نه‌تنها الگویی برای زنان مسلمان که الگویی برای همه تاریخ اسلام است.
هشتگ
#موقوفات_حضرت_فاطمه_زهرا_سلام‌الله‌علیها #وقف_در_اسلام #صدقات_فاطمی #حیطان_سبعه #اموال_اهل_بیت_علیهم‌السلام #سیره_اجتماعی_فاطمه_سلام‌الله‌علیها #فدک #الگوی_وقف #وقف_بر_سادات_حسینی #برکات_مادی_و_معنوی #تاریخ_وقف #منابع_شیعی #پیامبر_اکرم_صل‌الله‌علیه‌وآله #امام_علی_علیه‌السلام #امام_حسن_علیه‌السلام #امام_حسین_علیه‌السلام
اضف تعليق