نویسنده
علی نظری منفرد
چکیده
کتاب «پیشوای پنجم حضرت امام محمد باقر (علیه‌السلام)» به شرح زندگی، شخصیت، نقش تاریخی و ابعاد مختلف وجودی امام محمد باقر (علیه‌السلام) می‌پردازد. امام محمد باقر (علیه‌السلام)، فرزند امام سجاد (علیه‌السلام) و ام عبدالله، دختر امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)، در نخستین روز ماه رجب سال ۵۷ هجری در مدینه به دنیا آمد و به دلیل جامعیت و عمق دانشش، به «باقر العلوم» یعنی شکافنده دانش‌ها شهرت یافت. شخصیت، وقار، صداقت و نفوذ معنوی او چنان بود که نه فقط در میان شیعیان، بلکه حتی در میان اهل سنت و دشمنان نیز از احترام ویژه‌ای برخوردار بود. نقل است که پیامبر اکرم (صل‌الله‌علیه‌وآله) سال‌ها پیش از تولد او نامش را به جابر بن عبدالله انصاری اعلام کرده بود و این واقعه تاکید بر مقام والای وی در امت اسلامی داشت.
دانش امام باقر (علیه‌السلام) از سرچشمه الهی نشئت می‌گرفت و آثار این علم و الهام الهی را می‌توان در پرسش‌ها و مناظرات علمی فراوان، تربیت شاگردان برجسته و مقابله با انحرافات فکری آن عصر مشاهده کرد. او فصل مهمی در تاریخ معارف شیعه گشود، به‌گونه‌ای که دانشمندان بزرگی چون عبدالله بن عطاء مکی و جابر بن یزید جعفی او را پیشوای بی‌مانند علم و معرفت می‌شناختند. امام محمد باقر (علیه‌السلام) در برخورد با افراد و مخالفان سرسخت، با سعه صدر، مهربانی و خویشتنداری رفتار می‌کرد و نمونه‌های روشنی از مدارا، کرامت و نوع‌دوستی را برای شیعیان به نمایش می‌گذاشت. نقل شده است که یکی از شامیان، با وجود دشمنى با امام و اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، در نهایت تحت تأثیر اخلاق نیکو، رفتار صبورانه و مراقبت‌های امام قرار گرفت و ایمان آورد.
وجه دیگر شخصیت امام باقر (علیه‌السلام)، آگاهی خاص ایشان به امور غیبی و تربیت انسانی بود؛ ایشان در ضمن پاسخ به پرسش‌های شاگردان، مردم را به رعایت اخلاق، صداقت، دوری از گناه و توجه به کار خیر، به‌ویژه در خلوت، دعوت می‌کرد. جایگاه علمی او نه فقط در میان شاگردان شیعه، بلکه در نزد دانشمندان اهل سنت نیز زبانزد بود و حتی افراد شاخص و مدعی علم در برابر استدلال‌ها و ژرف‌اندیشی او کم می‌آوردند.
در دوران پرآشوب امویان، امام باقر (علیه‌السلام) از موضع روشنگری و بیان حقایق اسلامی عقب ننشست. او نه‌تنها با تبیین صحیح عقاید، در برابر انحرافات فکری و سیاسی ایستاد، بلکه اقدام‌هایی مانند دستور به ضرب سکه اسلامی را نیز در کارنامه خود دارد؛ راهی که بعدتر توسط خلافت نیز پی گرفته شد. ایشان با پرورش شاگردان فاضل و انتقال معارف اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، زمینه‌ساز حرکت علمی و اجتماعی امام صادق (علیه‌السلام) و نهضت نوین فکری در جهان اسلام شدند.
سرانجام امام محمد باقر (علیه‌السلام) پس از سال‌ها مجاهدت علمی و تربیتی، بر اثر توطئه امویان به شهادت رسید و در مدینه به خاک سپرده شد. کتاب، تصویری واقعی و دلنشین از منش علمی، معنوی و اخلاقی امام باقر (علیه‌السلام) ارائه می‌کند و نقش برجسته او را در تحکیم بنیان‌های علمی و معنوی اسلام برای خواننده باز می‌نماید.
هشتگ
#امام_محمد_باقر_علیه‌السلام #پیشوای_پنجم #باقر_العلوم #دانش_امام #اخلاق_امام #امام_و_امویان #شاگردان_امام_باقر_علیه‌السلام #شهادت_امام_باقر_علیه‌السلام #معارف_شیعه #اهل_بیت_علیهم‌السلام
اضف تعليق