نویسنده
علی‌اکبر مهدی‌پور
چکیده
کتاب «دانشگاه بزرگ امام صادق (علیه‌السلام)»، به بررسی نقش بی‌بدیل امام صادق (علیه‌السلام) در شکل‌گیری نخستین دانشگاه اسلامی می‌پردازد. کتاب با اشاره به اینکه پیشوایان معصوم (علیهم‌السلام) حتی در دشوارترین شرایط از هدایت و روشنگری جامعه دست نکشیدند، توضیح می‌دهد که امام سجاد (علیه‌السلام) چگونه زیر پوشش نیایش، معارف عمیق اسلامی را نشر داد و مجموعه‌ای نظیر صحیفه سجادیه را به یادگار گذاشت. پس از تضعیف بنی‌امیه، فرصت تازه‌ای برای امامان فراهم شد تا اساس بزرگ‌ترین مرکز علمی جهان اسلام را بنیان نهند؛ دانشگاهی که با آغاز امام باقر (علیه‌السلام) پی‌ریزی شد و در زمان امام صادق (علیه‌السلام) به شکوفایی رسید. در این عصر، بنی‌امیه سقوط کرد و اگرچه بنی‌عباس نیز دشمن اهل‌بیت (علیهم‌السلام) بودند، اما به خاطر بی‌ثباتی سیاسی نتوانستند مانع بزرگ در برابر امام صادق (علیه‌السلام) ایجاد کنند. از این رو، این دانشگاه توانست در همان قرن، به اوج برسد و شمار رشته‌ها و شاگردان آن، حتی از دانشگاه‌های قرن بیستم نیز فراتر رود، به طوری که تعداد شاگردان تربیت‌شده نزد امام صادق (علیه‌السلام) را تا چهار هزار نفر ذکر کرده‌اند.
امام صادق (علیه‌السلام) در این مرکز بزرگ علمی، معارف اسلامی را در کنار تخصص‌های علمی گوناگون، با محوریت تقوا و اخلاق، آموزش می‌داد. شاگردان او در رشته‌های بسیار متنوع تربیت می‌شدند و برخی از ابداعات و گفتارهای علمی امام صادق (علیه‌السلام) قرن‌ها بعد به‌دست دانشمندان بزرگ جهان غرب به اثبات رسید؛ از جمله سخن گفتن درباره حرکت وضعی زمین، ترکیب و خواص اکسیژن، قانون نسبیت، ماهیت مرکب هوا، آموزش درباره ساختار نور و امکان ساخت لنز و دوربین، یا نظریه‌های مربوط به حرکت و زمان که امروزه در فیزیک نوین نیز پذیرفته شده است.
کتاب به نمونه‌هایی از نظریات علمی امام صادق (علیه‌السلام) اشاره می‌کند: از جمله اینکه هزار سال پیش از کپلر و کپرنیک درباره حرکت زمین و گردش شب و روز سخن گفته بود؛ یا پیش از پرستلی و لاوازیه از تاثیر و ماهیت اکسیژن و نقش آن در سوختن و تنفس خبر داده بود. همچنین، نظریه‌های او درباره نسبیت و انبساط و انقباض عالم در عصر حاضر توسط دانشمندان اثبات شده است.
امام صادق (علیه‌السلام) نه‌تنها در علوم طبیعی بلکه در علوم انسانی، اخلاقی و فقهی نیز دستاوردهای بزرگی داشت. او حتی درباره مسائل محیط زیست هشدار داده بود و انسان را به رعایت پاکیزگی محیط خود دعوت و خاطرنشان کرده بود که آلودگی محیط سرانجام انسان را گرفتار خواهد ساخت؛ موضوعی که اکنون از بزرگ‌ترین دغدغه‌های بشری است.
در بخش‌هایی از کتاب، خاطراتی از دوران نوجوانی و جوانی امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده که نشانه نبوغ و ژرف‌اندیشی او در سال‌های نخستین زندگی است؛ از جمله نقد او بر نظریات بطلمیوسی یا توجه‌اش به ماهیت عناصر طبیعی. در نهایت، کتاب تاکید می‌کند که دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، مکانی برای پرورش علم و اخلاق بود و گنجینه‌ای از دانایی و تربیت معنوی را در تاریخ اسلام به یادگار گذاشت.
هشتگ
#امام_صادق_علیه‌السلام #دانشگاه_اسلامی #علوم_اهل_بیت_علیهم‌السلام #تربیت_شاگردان #علم_و_تقوا #معجزات_علمی_امام_صادق_علیه‌السلام #حرکت_وضعی_زمین #اکسیژن #قانون_نسبیت #انبساط_و_انقباض_عالم #امام_باقر_علیه‌السلام #تمدن_اسلامی #محیط_زیست #کتب_اربعہ #تاریخ_اندیشه
اضف تعليق