نویسنده
علی نظری منفرد
چکیده
کتاب «سیره عملی امام باقر (علیه‌السلام)»، تصویری روشن و عینی از زندگی فردی، علمی، اخلاقی و اجتماعی امام محمد باقر (علیه‌السلام) ارائه می‌دهد. مؤلف، با بهره‌گیری از منابع کهن و روایات معتبر، چگونگی ولادت شکوهمند امام در اولین روز ماه رجب سال 57 هجری در مدینه و شرافت و اصالت خانوادگی ایشان را شرح می‌دهد؛ امامی که هم از جانب پدر (امام زین‌العابدین (علیه‌السلام)) و هم از سوی مادر که دختر امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) است، به پیامبر خدا (صل‌الله‌علیه‌وآله) و اهل بیت (علیهم‌السلام) پیوند دارد. شکوه معنوی، امانت علمی و وقار اخلاقی امام باقر (علیه‌السلام) زبانزد خاص و عام بود؛ جابربن‌عبدالله انصاری بنا به سفارش پیامبر خدا (صل‌الله‌علیه‌وآله) ایشان را یافت و سلام پیامبر را به امام باقر رساند؛ گواهی بر جایگاه ممتاز این پیشوای الهی که از کودکی بر دیگران نمایان بود.
در بخش دانش امام، کتاب تأکید می‌کند دانایی امام باقر (علیه‌السلام) برگرفته از سرچشمه وحی و الهام الهی بود و هیچ‌گاه در مکتب‌های بشری شاگردی نکرد. جابر بن عبدالله انصاری و بزرگان عصر، به دانایی شگفت‌آور و بی‌نظیر ایشان شهادت داده‌اند. حتی دانشمندان برجسته‌ای چون حکم بن عتیبه و عبدالله بن عطا مکّی، در مقابل عظمت علمی و معرفتی امام باقر (علیه‌السلام) متواضع و کوچک جلوه می‌کردند. امام همان‌گونه که دانش را به شاگردان می‌آموخت، پاسخگوی پرسش‌های علمی و اعتقادی مردم بود و منزلت ویژه‌ای نزد همگان داشت.
در محور اخلاق، امام باقر (علیه‌السلام) نمونه اعلای حلم، کرامت، گشاده‌رویی و عفو است. روایات زنده‌ای از برخورد با دشمنان، مدارا با مخالفان، خوش‌رفتاری با زنان، جوانان و حتی کودکان در کتاب آمده که نشانه رفتار نیکو و انسان‌دوستی ایشان است. رفتار امام با مخالفان، احسان به همگان و سخاوت، بخشندگی و گذشت در سخت‌ترین شرایط، سیره روزمره ایشان محسوب می‌شد. برخوردهای عاطفی امام با شیعیان و تربیت آنان به پرهیزکاری و نیکی، وجهی دیگر از سبک زندگی اوست. امام همواره بر حُسن خلق و دوری از گناه، حتی در خلوت، تأکید می‌کرد و مردم را به مراقبت در رفتار و کردار دعوت می‌نمود.
در فصل‌های دیگر، امام باقر (علیه‌السلام) در مقابل حاکمان اموی با استواری و شهامت ایستاد و در مناظره‌ها و احتجاج‌ها، آنان را از نظر علمی و منطقی به چالش کشید، بی‌آنکه تقیه را سبب خاموشی خویش قرار دهد. ایشان در اوج قدرت سیاستمداران غاصب، دانش علوی را نشر داد و در لحظاتی حساس حتی دستور ضرب سکه اسلامی را، برای تثبیت هویت اسلامی جامعه مسلمین، صادر کرد. شاگردان امام باقر (علیه‌السلام) که از اقشار و مناطق گوناگون گرد او جمع می‌شدند، زمینه را برای گسترش علوم دینی و تقویت بنیان فکری و اعتقادی شیعه فراهم آوردند.
در پایان، کتاب با ذکر نحوه شهادت جانسوز امام باقر (علیه‌السلام) به‌دست حاکمان اموی و تأکید بر مظلومیت ایشان، به زیارت و فضائل امام می‌پردازد. تمامی این مطالب با نثری ساده، شیوا و متین نگارش یافته و تصویری الهام‌بخش و علمی از امام باقر (علیه‌السلام) را پیش چشم پژوهشگران و علاقه‌مندان به معارف شیعی قرار می‌دهد؛ بی‌آنکه از مرز امانت‌داری علمی یا سبک روایی جدا شود.
هشتگ
#امام_باقر_علیه‌السلام #سیره_عملی #آموزه‌های_اهل_بیت #دانش_امام_باقر_علیه‌السلام #مبارزه_با_امویان #اخلاق_اسلامی #شاگردان_امام_باقر_علیه‌السلام #حیات_سیاسی_امام #کرامت_انسانی #فضایل_اهل_بیت
اضف تعليق