نویسنده
جعفر مرتضی حسینی عاملی
چکیده
کتاب «زندگی سیاسی هشتمین امام حضرت علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام)» اثری است که سیر تحولات سیاسی زندگی امام رضا (علیه‌السلام) را در بستر پیچیده و پرحادثه عصر عباسی با دقت و استناد بررسی می‌کند. نویسنده با ترسیم فضای کلی جامعه اسلامی پس از سقوط امویان و استقرار عباسیان، نشان می‌دهد که عباسیان با شعار حمایت از اهل بیت (علیهم‌السلام)، قدرت را به دست گرفتند، اما پس از استقرار، به ضدیت و دشمنی با علویان و امامان معصوم (علیهم‌السلام) پرداختند و همواره آنها را به چشم رقیب و تهدید تلقی کردند. در همین دوره، ترس و نگرانی خلفای عباسی از محبوبیت، علم و مشروعیت اهل بیت (علیهم‌السلام) همیشه باعث سیاست‌های سختگیرانه و سرکوبگرانه علیه آن حضرات شد و این روند در عصر امام رضا (علیه‌السلام) به شکل ملموسی ادامه یافت.
در چنین فضایی، ماجرای مأمون عباسی و طرح ولایتعهدی برای امام رضا (علیه‌السلام) رخ می‌دهد. مأمون، برای تثبیت جایگاه خود بعد از شکل‌گیری بحران و رقابت با امین و همچنین برای کنترل فضای شیعیان ایران به ویژه در خراسان، امام رضا (علیه‌السلام) را با اصرار به خراسان فراخواند و ولایتعهدی را به ایشان پیشنهاد کرد. امام رضا (علیه‌السلام) با آگاهی از نیات سیاسی مأمون و برای حفاظت از کیان امامت و حفظ مکتب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ابتدا به شدت امتناع ورزید، اما در نهایت با تهدید مأمون و برای تحقق اهداف عالی‌تر، ولایتعهدی را فقط در سطح اسمی و با شرط عدم دخالت در اداره امور اجرایی پذیرفت. این اقدام امام رضا (علیه‌السلام)، مأمون را از رسیدن به هدف خود برای مشروعیت‌بخشی به حکومت عباسیان بازداشت و در مقابل، زمینه‌ای بی‌سابقه برای تبیین جایگاه امامت و نشر معارف شیعی در سطح وسیع فراهم آورد.
در ادامه، کتاب به تفصیل نقش امام رضا (علیه‌السلام) در مناظرات علمی، آشکار ساختن چهره علمی و الهی اهل بیت (علیهم‌السلام)، خنثی‌سازی تبلیغات دشمنان و مدیریت هوشمندانه شرایط سخت سیاسی می‌پردازد. نویسنده به خوبی نشان می‌دهد که امام رضا (علیه‌السلام) با پایمردی، تدبیر و بیان حقایق دینی، نه تنها جایگاه امامت را تثبیت کرد، بلکه حس نارضایتی مردم از سیاست‌های عباسیان را نیز تقویت نمود. مأمون که انتظار داشت امام (علیه‌السلام) با پذیرش ولایتعهدی در مسیر سیاست‌ها و اهداف او قرار گیرد، در عمل با مقاومتی عالمانه و قاطع از سوی حضرت رضا (علیه‌السلام) مواجه شد و نتوانست از این ماجرا بهره سیاسی مورد نظرش را ببرد. در بخش پایانی، کتاب با بررسی رویدادهای منتهی به شهادت امام رضا (علیه‌السلام) توسط مأمون و بازتاب گسترده این جنایت در جامعه، نقش بی‌بدیل آن حضرت (علیه‌السلام) در احیای هویت شیعی و تقویت اندیشه امامت را برجسته می‌کند. این اثر با زبانی دقیق و علمی، ابعاد گوناگون سیاست، تدبیر و مجاهدت امام رضا (علیه‌السلام) را برای مخاطب روشن ساخته و سهم بزرگ آن حضرت را در حفظ و بسط معارف اهل بیت (علیهم‌السلام) به خوبی نمایان می‌سازد.
هشتگ
#امام_رضا_علیه‌السلام #ولایتعهدی #عباسیان #تاریخ_اسلام #سیاست_دینی #امامت #مأمون #خراسان #علویان #شهادت_امام_رضا_علیه‌السلام #مناظرات_علمی #جایگاه_اهل_بیت_علیهم‌السلام #نهضت_شیعه #برخورد_با_خلفا #نفوذ_اجتماعی_امام_رضا_علیه‌السلام
اضف تعليق